Günümüzde kripto para yatırımı çok revaçta. Her gün farklı nitelikte ve özellikte kripto paralar oluşturulmakta ve yatırım yapılabilmekte. Fakat bu projelerin hepsi iyi niyetli olmamaktadır.
Bu blog yazımda kripto para yatırımı yaparken dolandırılma olasılığınızı nasıl minimuma düşüreceğinizden bahsedeceğim.
1-) Website ve Domain Kontrolü
Eğer yeni kripto para veya tokene yatırım yapacaksanız ilk önce domain kontrolü ve whois sorgulaması yapmalısınız. Domainin kaç yıl alındığı, nereden alındığı, anonim mi yoksa isimleri açıkmı olduğunu kontrol etmekte fayda var. Who.is, whois.com, icann.org gibi websitelerinden yapabilirsiniz.
Bu size projenin hangi ülkeden çıktığı, arkasında kimin olduğu, alan adının hangi serverlara yönlendirildiği, hangi yılda ve ne kadar süre alındığının bilgisini verir.
Örneğin ethereumun whois bilgilerini buradan inceleyebilirsiniz.
Bu kontrolleri yaptıktan sonra projenin websitesinden hakkımızda kısmına ve şirket kısmına bakmanızda yarar var.
2-) Whitepaper
İkinci konumuz Whitepaper yani Teknik Makale. Projenin kalbi de denebilir. Burada projenin nasıl çalıştığı, yol haritası, ekosistemi, ne kadar tokenin satılacağı veya tutulacağı gibi detaylı bilgiler verilmektedir.
Sonuna kadar okumakta fayda var. Çünkü teknik makale projenin %90 oranı hakkında bilgi verir.
Örneğin MVL coinin Whitepaperina buradan ulaşıp inceleyebilirsiniz.
3-) Kripto Para Proje Doğrulaması
Web3ün güvenliği çok önemli. Bu konuda uzmanlaşmış bazı şirketler bulunmakta.
Bu güvenlik şirketleri bir coinin nasıl olması gerektiğinin kıstaslarını belirleyip projeleri kontrol etmektedirler.
Eğer yeni projeler bu doğrulamaları geçerse güvenilirlik kazanmış olurlar.
Bu konuda Hacken, Certik gibi ünlü doğrulama şirketleri örnek verilebilir. Eğer yeni bir coin yatırımı yapacaksanız bu doğrulamayı göz ardı etmemelisiniz.
Websitelerine girerek yatırım yapacağınız coini arayıp doğrulaması olup olmadığını kontrol edebilirsiniz.
4-) Kripto Para Cüzdan Kontrolü
Her projenin cüzdanı olmak zorundadır. Bu cüzdanlardaki para akışını veya doğrulamasını kontrol ederek projenin yasal olup olmadığı hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.
Örneğin Hacken tokenin cüzdan hareketlerine buradan ulaşıp fikir sahibi olabilirsiniz.
5-) Projenin Arkasındakiler
Projenin fikir babaları, geliştirme ekibi gibi bilgilerin öğrenilmesi yararınızadır. Bazı projeler anonim olarak çıkmaktadır.
Anonim projeler arkalarında kimin olduğu bilinmediği için tehlike arz etmektedir.
Örneğin hacken tokeni kimin geliştirdiği, sahibi gibi bilgilere buradan ulaşıp inceleyebilirsiniz.
6-) Projenin Sosyal Medya Aktifliği
Projelerin sosyal medyada aktifliği göz ardı edilmemelidir. X (twitter), discord, telegram gibi gruplarını kontrol ederek projelerin güncelliğini görebilirsiniz.
Güncel olmayan (ölü) projelere yatırım yapmak sakıncalıdır. Proje sahipleri yatırımcıları sürekli olarak yeni gelişmelerden haberdar etmelidir.
Projeye yatırım yapan insanların proje hakkındaki olumlu, olumsuz düşüncelerini de inceleyebilirsiniz.
Örnek olarak ethereumun X (Twitter) Sayfasını buradan inceleyebilirsiniz.
7-) Kripto Para Bulma Siteleri
Yeni coinlerin bulunmasına yardımcı olan bazı siteler vardır. Bunların en ünlüsü CoinSniper dır.
Burada size defalarca uyarı bildirimi gelir. Yatırım yaparken çok dikkatli olun gibi. Bu gibi uyaları asla göz ardı etmeyin.
8 -) CoinMarketCap Verileri
Yayınlanan projelere yatırım yapmak istiyorsanız mutlaka coinmarketcap verilerine bakmanız gerekmektedir.
Özellikle yatırım yapacağınız coinin arzına, piyasa değerine ve işlem hacmine bakmanızda yarar var.
Örnek olarak ethereumun CoinMarketCap verilerine buradan ulaşıp inceleyebilirsiniz.
9-) Meme Coin Tehlikesi
Meme coini loto gibi görmekteyim. Çünkü %99 u hiç bir işe yaramıyor. Kullanım amaçları yok.
12$ ile 20 milyon $ kazanmak hikayelerine itibar etmemenizde yarar var.
10-) Kripto Para Rugpull Tehlikesi
Rugpull temelde proje sahiplerinin coini pumplayıp yükselterek bir anda bütün parayı alarak kaçmasıdır.
Bu tehlikeyi göz önünde bulundurun ve yatırım yapacağınız projeyi mutlaka sürekli takip edin.
Sonuç
Web3ün yolu çok uzun. Bu gibi tehlikeler her alanda olmakla beraber web3’te de vardır. O yüzden paranızı heba etmeyin. Güvenliğinizi kontrol altında tutun.
Yatırım yapacağınız projeyi en ince ayrıntısına kadar inceleyin.
Hislerle hareket etmek insanı şaşırtabilir. Çelik gibi sinirlere sahip olun ve asla en ince ayrıntısına kadar araştırmadan bir coine yatırım yapmayın. Hypelanan projelere çok dikkat edin. Kendinize iyi bakın.