Bugünkü konumuz sürmelim zeybeği (kadın oyunu). Bu zeybeğin yöreden bağımsız nasıl değiştirildiği ve insanlara nasıl saygısızlık yapıldığına değineceğiz.
Muğlalılar bilir. Bizim yöremizde farklı ezgiler aynı hareketlerle tekrarlanır.
Bu tekrarlama insanın içinden geldiği gibi ya da büyüklerden öğrenilen hareketlere dayanır.
Fakat burada bir sorun var. Resmi olarak sürmelim zeybeğini derlediğini söyleyen Abdurrahim Karademirin başını çektiği “Zeybek öğreniyorum” videolarında aynı şu şekil bir giriş vardır.
Abdurrahim Karademir köye gitmiş ve bu figürleri yerinden kayıt altına almış. Fakat videolar ortada yok.
Ben böyle bir derleme yapsam bütün dünya ile paylaşırım. Farklı figürler! görür insanlar.
Birde videonun başlığı “Belgelerle Sürmelim Zeybeği” . Bunu da unutmayalım.
Gelelim asıl konumuz sürmelim zeybeğine.
Sürmelim Zeybeği
Büyüklerimiz bize sözleri olan zeybeklerin zeybek değil, türkü olduğunu söylerlerdi.
Ben kimsenin söylediğine inanmayan bir yapıda olduğum için kendim görsel kaynakları sunacağım.
Bu videoda sırasıyla ezgiyi beklerken havaya girme, düz, dönmeli düz, çökme, kol çevirme, sekmeli çapraz, içe girme, çökmeli kol çevirme, dönmeli düz, çapraz kol çevirme ve biritiş denmektedir.
Gelelim yöre insanlarının yaptığı figürlere.
Bu videoya bakarsanız yörede sözde öğretme videosundaki hareketlerin neredeyse hiçbiri yoktur.
Kollar dönmüyor, öndeki ve arkadaki ablalar birbirinden bağımsız, hava katmak için içe ve dışa açılma var.
Bu video da derlenen yerden. Videonun 24. ve 30. dakikasına bakarsak sadece eller havada dönme, bazen üç adım ileri durma, bazen daire içine bakma ve yürüme vardır.
İlk öğrenme videosuyla uzaktan yakından alakası bulunmamaktadır. Aynı hareketler sürekle devam etmektedir.
Bu videonun da ilk video ile alakası bulunmamaktadır. Aynı hareketle defaatle devam etmektedir.
Çökme, geri dönme, kol sallama gibi figürler bulunmamaktadır.
Sonuç
Belgelerle zeybek öğreniyorum yöre halkına saygısızlıktır. Yörede böyle bir zeybeğin hiçbir şekilde oynanmadığını kanıtladığımı düşünüyorum.
Derleme çalışmasının nerede ve ne şekillerde yapıldığına anlam verememekteyim.
Bu insanlar bu oyunları yıllardır oynamakta. Bu oyunlar atadan, anadan, dededen miras kalmakta.
Siz bu oyunları değiştirerek koca bir kültürü yok saymaktasınız.
Bir kere kaynağın düzenlemesi olmamalı. Adı üstünde kaynak. Zeybekleri yıllardır böyle oynuyorlar. Böyle görmüşler.
Bu kültür yılların bir birikimi.
Siz bunların belkide sade olduğunu bir şeyler eklenmesi gerektiğini hissedip düzenleyerek bu kültürü yozlaştırmaya ve kültürü bilmeyen, öğrenmek isteyen insanların hakkına giriyorsunuz.